بهمن 29, 1398

هر آنچه باید در رابطه با ترازنامه حسابداری بدانید

یکی از مهم‌ترین صورت‌های مالی در حسابداری واحد‌های اقتصادی، ترازنامه است که دارایی، بدهی و حقوق سهامداران را در یک دوره زمانی تعیین و مشخص می‌نماید.

به عبارت دیگر ترازنامه وضعیت مالی واحد اقتصادی مورد نظر را در یک بازه زمانی شرح می‌دهد. فرمول ترازنامه همان فرمول اصلی حسابداری است که دارایی را برابر با مجموع بدهی و سرمایه سهام‌داران در نظر می‌گیرد. از ترازنامه برای بررسی وضعیت اقتصادی و مالی شرکت استفاده می‌شود. در ادامه با مقررات و نکات مهم در خصوص ترازنامه حسابداری آشنا می‌شویم.

انواع ترازنامه حسابداری

انواع

01.

ترازنامه به شکل حساب :

در این نوع، که یکی از رایج‌ترین اشکال ترازنامه است و در آن به خوبی می‌توان تساوی حساب‌ها و معادله حسابداری را مشاهده و بررسی کرد به شکل عدد T نوشته می‌شود. به اینصورت که در بالای ترازنامه عنوان و در ادامه در پایین عنوان، فاکتورها نوشته می‌شود. به عبارت دیگر در ابتدا عنوان نوشته می‌شود و بعد در زیر عنوان دو ستون ایجاد می‌شود که در ستون سمت راست به دارایی و در ستون سمت چپ، بدهی و حقوق صاحبان سرمایه ذکر می‌شود.

02.

ترازنامه به شکل گزارشی :

در شکل گزارشی ترازنامه، اقلام و موارد ضروری به صورت گزارشی پشت سر هم نوشته می‌شود. به عبارت دیگر، دارایی، بدهی و حقوق صاحبان سهام در یک ستون پشت هم ذکر می‌شود.

اقلام ترازنامه حسابداری

دارایی‌ها

دارایی به دو نوع دارایی جاری و غیرجاری تقسیم می‌شود و در ترازنامه ابتدا به دارایی‌های جاری بر اساس میزان نقدینگی اشاره می‌شود. به طور کلی منظور از دارایی، سرمایه واحد اقتصادی است؛ این سرمایه می‌تواند به وجه نقد تبدیل شود و در ترازنامه بر حسب نقدینگی از بالا به پایین نوشته می‌شود. در این‌جا به دو نوع دارایی مذکور اشاره می‌کنیم:

الف) دارایی جاری

منظور از دارایی جاری، دارایی است که در زمانی کمتر از یک سال قابل تبدیل به وجه نقد باشد. دارایی جاری شامل این موارد است:

ب) دارایی غیرجاری

مواردی که برای نقد شدن به زمانی بیشتر از یک سال نیاز دارد، در این دسته قرار می‌گیرد که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

بدهی‌ها

دیونی که واحد اقتصادی باید پرداخت کند، بدهی نام دارد. بدهی نیز مانند دارایی به دو دسته جاری و غیرجاری تقسیم می‌شود. بدهی جاری باید در زمانی کمتر از ۱ سال به اشخاص حقیقی و حقوقی پرداخت شود. برای مثال، اجاره ساختمان، هزینه آب و برق، بدهی‌های بانکی و مالیاتی و حقوق و دستمزد در این دسته قرار می‌گیرد. بدهی غیر جاری، دیون بلند مدت مانند وام‌ها، مالیات بر درآمد معوق و غیره است

حقوق صاحبان‌ سرمایه

پول صاحبان سرمایه که برای راه‌اندازی کسب و کار با هم شریک شده‌اند در این دسته قرار دارد و در ترازنامه تحت عنوان حقوق صاحبان سرمایه ذکر می‌شود.

بیشتر بدانیم: بهترین شرکت حسابرسی در تهران کدام است و چه ویژگی هایی دارد؟

دلایل اهمیت

ترازنامه گزارش جامعی از وضعیت مالی یک واحد اقتصادی ارائه می‌کند و به دلایل زیر دارای اهمیت است:

افزایش بهره‌وری

با بررسی و آنالیز ترازنامه و وضعیت سود و زیان واحد اقتصادی، میزان دارایی و موقعیت مالی و اقتصادی کسب و کار مشخص می‌شود و در نتیجه صاحب کسب و کار می‌تواند با توجه به وضعیت مالی و نحوه عملکرد واحد اقتصادی خود، برای کسب سود بیشتر برنامه‌ریزی کند.

آگاهی از میزان نقدینگی واحد اقتصادی

با بررسی و آنالیز ترازنامه و وضعیت سود و زیان واحد اقتصادی، میزان دارایی و موقعیت مالی و اقتصادی کسب و کار مشخص می‌شود و در نتیجه صاحب کسب و کار می‌تواند با توجه به وضعیت مالی و نحوه عملکرد واحد اقتصادی خود، برای کسب سود بیشتر برنامه‌ریزی کند.

تعیین سطح ریسک مالی شرکت

در ترازنامه حسابداری، نسبت بدهی به دارایی مشخص می‌شود و این به صاحبان مشاغل کمک می‌کند تا دید واضحی نسبت به وضعیت مالی خود داشته باشند.

اجزای

هر ترازنامه‌ای باید به جز اقلامی که ذکر شد، اجزای زیر را دارا باشد:

  • عنوان

اجزای تشکیل‌دهنده عنوان ترازنامه حسابداری، شامل نام واحد اقتصادی مدنظر، نام گزارش یا صورت وضعیت مالی و تاریخ گزارش می‌شود.

  • واحد اندازه‌گیری

در ترازنامه باید واحد اندازه‌گیری ترازنامه که در کشور ایران، ریال است، نشان‌ داده شود.

  • جمع حساب‌ها

منظور از جمع حساب‌ها، مجموع دارایی در ستون اول و بدهی و سرمایه در ستون دوم است و جمع این دو ستون باید برابر باشد.

نحوه تنظیم ترازنامه حسابداری

نحوه تنظیم ترازنامه حسابداری

تنظیم ترازنامه به صورت دستی کار سختی نیست. برای این کار باید دو ستون در نظر بگیرید و در ستون اول دارایی و در ستون دوم  بدهی و سرمایه را ذکر کنید. در هر ستون حساب‌ها بر اساس میزان نقدینگی از بالا به پایین نوشته و در انتها جمع آن یادداشت می‌شود. برای دقیق بودن محاسبات در هنگام جمع حساب‌ها و جمع دو ستون مذکور می‌توان از نرم‌افزارهای حسابداری استفاده کرد.

در زمان تجزیه و تحلیل ترازنامه باید به همه اقلام توجه کرد، اما از میان همه موارد، مهم‌ترین مورد، پول نقد است. به طور کلی ترازنامه وضعیت مالی شرکت و میزان دارایی و بدهی آن را در یک بازه زمانی مشخص نشان می‌دهد و به همین علت دارای اهمیت فراوان است.

برای کسب اطلاعات ارزشمند و مفید باید ترازنامه‌های دوره‌های زمانی مختلف را با هم مقایسه کرد، علاوه بر این  برای کسب اطلاعات بهتر از وضعیت یک شرکت، می‌توان ترازنامه‌های آن را با ترازنامه‌های سایر کسب و کارهای فعال در همان صنعت مقایسه نمود. البته هرگز نباید ترازنامه دو کسب و کار از دو صنعت مختلف را با هم مقایسه کرد زیرا صنایع متفاوت، وضعیت‌های مختلفی دارند و با هم قابل مقایسه نیستند.

در نهایت لازم به ذکر است که با تمام مزایایی که ترازنامه دارد، یکی از مهم‌ترین مشکلات آن، مساله ارزش دفتری است. به عبارت دیگر تورم در اعداد ترازنامه تاثیر نمی‌گذارد و بعد از گذشت زمان، مبالغ دارایی به روز نخواهد بود زیرا اعداد ثبت شده در ترازنامه حسابداری با ارزش دفتری نوشته شده‌اند و با تورم تغییر نمی‌کنند.

نمونه ترازنامه حسابداری

نمونه ترازنامه حسابداری

برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص ترازنامه حسابداری می‌توانید با مشاوران متخصص ما در موسسه خدمات حسابداری و حسابرسی و مشاوره مالی و مالیاتی ترازینه تماس بگیرید.

5/5 - (2 امتیاز)