راهنمای جامع برای آشنایی با اصول و مفاهیم حسابداری
مقاله‌ای که در پیش رو دارید شما را با اصول و مفاهیم حسابداری آشنا می‌کند. در ابتدا به تعریف حسابداری می‌پردازیم. حسابداری را می‌توان یک زبان، که موقعیت مالی یک سازمان را بیان می‌کند، به حساب آورد. در واقع شما با یادگیری حسابداری می‌توانید خدمات حسابداری یک سازمان را به دست بگیرید و با عملیات مالی هر سازمانی ارتباط برقرار کنید و آن را بفهمید. سازمان‌ها معمولا اطلاعات مالی شبیه به هم دارند که می‌توان آنها را به سه دسته تقسیم کرد: اطلاعات عملیاتی، اطلاعات حسابداری مدیریتی و اطلاعات حسابداری مالی.
مفاهیم اولیه حسابداری:
1) اطلاعات عملیاتی
این اطلاعات همان اطلاعاتی هستند که سازمان برای هدایت کردن کسب و کار خود هر روز از آن استفاده می‌کند. مانند فروش‌ها که باید هر روز ثبت شوند. همچنین میزان بدهی به اشخاص و سازمان‌های دیگر که باید مشخص باشند. یا حقوق کارمندان که باید پرداخت شود. همچنین درآمد و پول‌های سازمان مشخص و تحت کنترل باشند. باید مشخص باشد که چه کسانی به سازمان بدهی دارند و مشتریان بدهکار بررسی شوند. صورت دارایی‌ها باید به طور کامل شرح داده شوند. این اطلاعات مبنای دو دسته دیگر از اطلاعات هستند. و بیشترین حجم اطلاعات حسابداری را دارند.
2) اطلاعات حسابداری مالی
این اطلاعات مخصوص سهامداران سازمان، مدیران، بستانکاران، بانک‌ها، دولت، عموم مردم و… است. معمولا از این اطلاعات برای تصمیم گیری در مورد سازمان و عملکرد آن استفاده می‌شود. مثلا سهامداران با این اطلاعات می‌توانند تصمیم بگیرند که سهام خود را افزایش و یا کاهش دهند. یعنی میزان ارزش سرمایه‌گذاری آنها مشخص می‌شود. یا مدیران از این اطلاعات برای مقایسه شرکت خود با دیگر شرکت‌ها استفاده می‌کنند. باید بدانید که اطلاعات حسابداری مالی، قوانین پایه‌ای را شامل می‌شود که چگونگی و نحوه‌ی گزارش‌دهی را بیان می‌کند و گزارش‌های مالی را به صورت یکپارچه بیان می‌کند.
3) اطلاعات حسابداری مدیریتی
این اطلاعات به مدیران کمک می‌کند که برای سازمان بهترین تصمیم را بگیرند. مدیران برای سه وظیفه اصلی خود که برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل است، نیاز به این اطلاعات دارند. همچنین این اطلاعات برای میزان بودجه مورد نیاز را مشخص می‌کند. گزینه‌های مورد نیاز را بر اساس هزینه تحلیل و مشخص می‌کند. همچنین می‌توان از این اطلاعات برای مشخص کردن و تعدیل برنامه‌ها در سمت و سوی نیازهای تازه استفاده کرد. همچنین برای کنترل و نظارت بر فعالیت‌های در حال اجرا استفاده می‌شود.
همان‌طور که می‌بینید از اطلاعات حسابداری برای نیازهای گوناگون افراد مختلف در سازمان استفاده می‌شود.
اصول و مفروضات حسابداری:
برای آسان شدن کار با حسابداری، یکسری اصول و قوانین خاصی را برای آن وضع کرده‌اند که به آن اصول و مفاهیم حسابداری میگویند. این اصول فعالیت‌های حسابداری را به یک سمت هدایت می‌کند. که توسط هیئت استانداردهای حسابداری مالی مشخص شده است.
از اطلاعات حسابداری که در بالا گفتیم صورت‌های مالی تهیه می‌شود. صورت‌های مالی به ما این امکان را می‌دهد که در یک نگاه موقعیت مالی یک سازمان را بفهمیم. در واقع گزارش وضعیت یا موجودی یک سازمان نشان دهنده‌ی وضعیت مالی یک سازمان را در یک بازه‌ی مشخص زمانی است. به عبارتی می‌توان گفت که این گزارش همانند عکس فوری است.
در اصل، اصول حسابداری باعث شده که حسابدار سه نوع صورت مالی متفاوت تهیه کند.
- ترازنامه
ترازنامه مربوط به اطلاعاتی است که منابع یک سازمان را در یک بازه‌ی زمانی مشخص، تعیین می‌کند و به صورت یک گزارش جاری است. در ترازنامه داده‌هایی چون دارایی‌های نقدی، بدهی‌های شرکت و ارزش دارایی‌ها آمده است.
- صورت حساب درآمد / سود و زیان
به صورت حساب درآمد، صورت حساب عملیات یا صورت حساب سود و زیان نیز میگویند. در این صورت حساب میزان درآمد شرکت و همچنین میزان مخارج شرکت که برای عملیات صرف شده است را در یک بازه زمانی معین، تعیین می‌کند. که این دوره معمولا به صورت ماهیانه، فصلی و یا سالانه است.
- صورت حساب وجوه نقد
این صورت حساب که جزء گزارش‌های جاری است، میزان وجوه نقد و جریانات آن را در یک دوره مشخص نشان می‌دهد.
با اصول و مفاهیم حسابداری آشنا شوید
اصول اولیه حسابداری به زبان ساده:
حسابداری شامل یکسری قواعد و قوانین خاصی است که به آنها اصول حسابداری میگویند. شما با آشنا شدن این اصول، حسابداری را بهتر درک میکنید. پس در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با اصول کلی حسابداری آشنا کنیم.
اصل درآمد
یکی از اصول حسابداری اصل درآمد یا همان اصل تحقق است. یعنی ما زمانی درآمد کسب می‌کنیم که فروش داشته باشیم و زمانی فروش داریم که محصولات یا خدماتی را تولید کرده باشیم. در اصل درآمد این نکته حائز اهمیت است که با کسب درآمد باید فروشنده مالکیت قانونی کالا را به خریدار بدهد؛ و اینکه با جمع کردن پول نقد درآمد حاصل نمی‌شود.
اصل هزینه
اصل هزینه بیانگر این است که برای ادامه کسب و کار خود باید محصولات و خدماتی را دریافت کنید؛ بنابراین با دریافت این خدمات، شما باید هزینه‌ای پرداخت کنید. این مهم نیست که شما بعد از چند روز یا چند هفته صورت حساب را دریافت میکنید، بلکه در نهایت شما باید بایت خدمات و محصولات دریافت شده، هزینه‌ای پرداخت کنید.
اصل تطابق درآمد و هزینه
اصل تطابق که یکی از مهم‌ترین اصول و مفاهیم حسابداری است به این معنی است که شما زمانی که درآمدی کسب میکنید باید هزینه‌های مربوط به آن را نیز محاسبه کنید و با درآمد خود تطبیق دهید. برای مثال زمانی که شما ساندویچ فروشی دارید باید قیمت تمام شده ساندویچ را محاسبه کنید، نه فقط هزینه خرید مواد آن را. و سپس آن را با درآمدخود تطبیق دهید.
اصل بهای تمام‌شده
این اصل نشان می‌دهد که در سیستم حسابداری مقادیر را باید با استفاده از بهای تمام‌شده‌ی تاریخی اندازه‌گیری کرد. مثلا برای کسی که کسب و کار ساختمانی دارد، باید این ساختمان در ترازنامه، در بخش بهای تمام‌شده‌ی تاریخی قرار بگیرد.
اصل عینیت
اصل عینیت در حسابداری:
این اصل بیانگر این است که در حسابداری باید از داده‌های عینی، واقعی و سنجیدنی استفاده کرد. و نباید هیچ‌گاه از داده‌های ذهنی به جای داده‌های عینی استفاده کرد.
فرض تداوم فعالیت
این فرض بر این استوار است که زمانی که کسب و کاری شروع به فعالیت می‌کند، قرار است که برای مدت طولانی به کار خود ادامه دهد. زیرا در صورت تداوم نداشتن کسب و کار، ارزش سهام و دارایی‌ها بسیار پایین می‌آید و هیچ تضمینی برای آن وجود ندارد.
فرض واحد اندازه‌گیری
این اصل به این معنی است که برای حسابداری هر کسب و کاری که در هر کشوری راه‌اندازی می‌شود باید طبق پول رایج آن کشور محاسبه شود.
فرض تفکیک شخصیت
این اصل نمایانگر این است که هر کسب و کاری، یک شخصیت جداگانه دارد و به عنوان واحدی مستقل و جدا از مالک، مالکان و موسسات دیگر است. همچنین شراکت نیز یک شخصیت مستقل دارد و جدا از دو طرف شراکت است. بنابراین کسب و کارها شخصیتی کاملا جدا، تشخیصی و تعریف‌پذیر هستند.
همان‌طور که خواندیم برای بهتر درک کردن و فهمیدن حسابداری باید با اصول آن آشنا شوید. ما امیدواریم که شما با مطالعه این مقاله، اطلاعات کافی در مورد اصول و مفاهیم حسابداری را کسب کرده باشید. در صورت بروز هر گونه سوال می‌توانید یا مشاوران ما در این زمینه مشورت کنید و مشاور مالی رایگان بگیرید. از همراهی شما متشکریم.
مفاهیم اولیه حسابداری شامل چه مواردی میشوند؟
مفاهیم اولیه حسابداری شامل: اطلاعات عملیاتی، اطلاعات حسابداری مالی و اطلاعات حسابداری مدیریتی میشوند. جزئیات مفاهیم حسابداری را در اینجا بخوانید.
در اصول حسابداری چند نوع صورت مالی موجود است؟
اصول حسابداری باعث شده که حسابدار سه نوع صورت مالی متفاوت تهیه کند: 1- ترازنامه ، 2- صورت حساب درآمد / سود و زیان ، 3- صورت حساب وجوه نقد.
اصول و مفروضات حسابداری چیست؟
حسابداری شامل یکسری قواعد و قوانین خاصی است که به آنها اصول حسابداری میگویند. شما با آشنا شدن این اصول، حسابداری را بهتر درک میکنید. پس در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با 6 اصل و فرض حسابداری آشنا شوید.
