باید گفت از زمانی که اولین تعاملات بین انسان‌ها شکل گرفت، تجارت نیز به وجود آمد. انسان‌ها برای استفاده از کالاهای متنوع و همچنین جبران کالاهایی که با کمبود آن مواجه هستند، به تجارت روی آوردند و اصولا هدف از تجارت نیز همین است. همان‌طور که می‌دانید تجارت یک فعالیت بسیار سودآور است، ولی گاهی اوقات نیز ممکن است در تجارت با زیان رو به رو شویم. تعیین مقدار سود و زیان بدست آمده از تجارت را با استفاده از حسابداری بازرگانی انجام می‌دهیم.
ما در این مقاله قصد داریم در مورد یکی از خدمات حسابداری با نام حسابداری بازرگانی به بحث بپردازیم.
در ابتدا به تعریف شرکت بازرگانی می‌پردازیم:
حسابداری بازرگانی چیست؟
شرکت بازرگانی یک شرکتی قراردادی است و طبق قوانین تجارت وزارت تعاون، فعالیت می‌کند. در این قرارداد، آمده است که شرکت در ابتدا با سرمایه معین اولیه، برای سودآوری ایجاد شده است و بعد از اینکه شرکت به طور رسمی ثبت شد، می‌تواند به صورت یک شخصیت حقوقی به فعالیت خود ادامه دهد.
در واقع شرکت‌های بازرگانی، محصول یا خدماتی تولید نمی‌کنند و تنها محصولات دیگر شرکت‌ها را خرید و فروش می‌کنند.
باید بدانید که حتی اگر شخصی به صورت انفرادی تجارتی را انجام می‌دهد، این فرد باید مجوز بازرگانی از مراجع قانونی داشته باشد.
تعریف حسابداری بازرگانی
در زیر به انواع شرکت‌های بازرگانی اشاره شده است:
- 1) شرکت موسسات غیرتجاری
- 2) شرکت بیمه
- 3) شرکت تجاری داخلی
- 4) شرکت تجاری خارجی
شرکت بازرگانی در چه زمینه هایی فعالیت می‌کند؟
- خرید و فروش کالاهای مختلف
- توزیع کالاها
- صادرات و واردات کالاهای مختلف
- اعطا و اخذ نمایندگی
باید گفت که وظیفه حسابداری بازرگانی، انجام محاسبات مالی و همچنین تعیین میزان سود دهی یک معامله تجاری است. در ضمن وجود انبار کالا در شرکت‌های بازرگانی بسیار اهمیت دارد. زیرا کالاها به صورت بسیار عمده خریداری شده و در انبار نگهداری می‌شوند و سپس به صورت عمده یا تکی فروخته می‌شوند. بنابراین یکی دیگر از وظایف حسابداری بازرگانی، کنترل موجودی انبار است.
در حسابداری بازرگانی کنترل موجودی انبار به دو صورت انجام می‌شود:
- سیستم ثبت دائمی موجودی انبار
باید گفت که این سیستم بهترین روش برای ثبت کالا است. زیرا دقت این روش بسیار بالا است. در واقع زمانی که کالایی خریده می‌شود، موجودی حساب بدهکار می‌شود. هنگامی که فروشی انجام می‌شود، در سیستم مالی، دو ثبت انجام می‌شود. یکی بابت فروش کالا و دیگری به خاطر کاهش موجودی انبار است. بنابراین موجودی حساب قیمت تمام شده کالاها بدهکار و همچنین حساب تعداد کالاها بستانکار می‌شود.
به همین دلیل است که در این سیستم، میزان موجودی انبار در هر زمان و لحظه‌ای مشخص است و همچنین بهای تمام شده اجناس را می‌توان در هر زمان محاسبه کرد. ولی باید توجه داشت که این دقت بالا در کنترل کالاها، تاثیری در امور انبار گردانی آخر سال ندارد و باید در پایان سال صحت این ارقام دوباره بررسی شود.
- سیستم ثبت ادواری موجودی انبار
باید گفت که این سیستم بهترین روش برای ثبت کالا است. زیرا دقت این روش بسیار بالا است. در واقع زمانی که کالایی خریده می‌شود، موجودی حساب بدهکار می‌شود. هنگامی که فروشی انجام می‌شود، در سیستم مالی، دو ثبت انجام می‌شود. یکی بابت فروش کالا و دیگری به خاطر کاهش موجودی انبار است. بنابراین موجودی حساب قیمت تمام شده کالاها بدهکار و همچنین حساب تعداد کالاها بستانکار می‌شود.
به همین دلیل است که در این سیستم، میزان موجودی انبار در هر زمان و لحظه‌ای مشخص است و همچنین بهای تمام شده اجناس را می‌توان در هر زمان محاسبه کرد. ولی باید توجه داشت که این دقت بالا در کنترل کالاها، تاثیری در امور انبار گردانی آخر سال ندارد و باید در پایان سال صحت این ارقام دوباره بررسی شود.
در حسابداری بازرگانی چند نوع حساب وجود دارد؟
حسابداری بازرگانی خرید و فروش:
- حساب خرید
در این نوع حساب، فقط کالاهایی ثبت می‌شوند که برای فروش در انبار گذاشته شده‌اند. از این سیستم برای ثبت دوره‌ای کالاها استفاده می‌شود. هنگامی که کالایی خریده می‌شود، حساب خریدار بدهکار می‌شود.
اگر کالایی که خریده شده، هزینه آن پرداخت نشده باشد و یا به صورت نسیه باشد، حساب‌های پرداختی بدهکار می‌شود. ولی اگر هزینه کالا به طور نقدی پرداخت شده باشد، حساب صندوق بستانکار خواهد شد.
- حساب فروش
فقط کالاهایی در این سیستم ثبت می‌شوند که به فروش می‌رسند. زمانی که کالاها فروش می‌رود، صندوق یا همان حساب‌های دریافتنی بدهکار و همچنین حساب‌های فروش بستانکار می‌شود.
عوارض و مالیات در حسابداری بازرگانی:
زمانی که یک شرکت تجاری خرید و فروشی انجام می‌دهد، وظیفه دارد که ارزش افزوده آن را دریافت کند و همچنین مالیات ارزش افزوده را بپردازد. به همین دلیل شرکت تجاری ارزش افزوده فوق را از مشتری دریافت می‌کند و سپس آن را به دولت پرداخت می‌کند. سپس طی دوره‌های سه ماهه، شرکت مقدار بین ارزش افزوده دریافتی و مقدار پرداخت شده را محاسبه و با دولت تسویه می‌کند.
برای قیمت‌ها در حسابداری بازرگانی چه تخفیفاتی وجود دارد؟
01.
تخفیف برای کالای آسیب دیده
مثلا هنگامی که کالایی خریداری می‌شود و بعد مشخص می‌شود که این کالا هنگام خرید دچار نقص بوده است، برای این کالا تخفیف قائل می‌شوند. در این هنگام مشتری می‌تواند تمام یا بخشی از کالا را برگرداند. همچنین می‌تواند کالا را به قیمتی ارزان‌تر خریداری کند و ما به تفاوت پول کالا را پس بگیرد.
زمانی که به کالایی تخفیف می‌خورد، این کالا در یک حساب به نام، برگشت جنس و تخفیف‌ها وارد می‌شود که این حساب بستانکار است. بنابراین این فرآیند نیز شبیه دیگر فعالیت‌های مالی در دفاتر حسابداری ثبت می‌شود.
زمانی که به کالایی تخفیف می‌خورد، این کالا در یک حساب به نام، برگشت جنس و تخفیف‌ها وارد می‌شود که این حساب بستانکار است. بنابراین این فرآیند نیز شبیه دیگر فعالیت‌های مالی در دفاتر حسابداری ثبت می‌شود.
02.
تخفیف تجاری
زمانی که یک کالا در یک مرکز ارزان‌تر از دیگر مراکز است. که این تخفیف‌ها به صورت درصدی هستند. همان‌طور که می‌بینید این تخفیف‌ها در بازار بیشتر بر روی خریدهای عمده اعمال می‌شود. ولی امروزه برخی فروشگاه‌ها با داشتن این گونه تخفیف‌هایی فعالیت می‌کنند. در واقع این گونه تخفیف‌ها می‌توانند یک روش برای تبلیغ آن فروشگاه‌ها باشند. که معمولا با فروش بیشتر می‌توانند ما به تفاوت قیمت اصلی و تخفیف را جبران کنند
03.
تخفیف بابت خرید نقدی یا پرداخت زودتر از موعد
این تخفیف مخصوص خریداران و بیشتر برای خریداران عمده است و مخصوص مشتریان نیست. زمانی که خریدار، کالاهایی را خریداری می‌کند، اگر هزینه آن‌ها را قبل از موعد تعیین شده و در همان زمان خرید، به طور یکجا پرداخت کند، می‌تواند از این تخفیف بهره‌مند شود. این تخفیف به نسبت درصدی، بر روی قیمت اجناس در نظر گرفته می‌شود و به خریدار تعلق می‌گیرد. این تخفیف باعث بستانکار شدن حساب می‌شود.
در واقع وظیفه حسابدار شرکت بازرگانی محاسبه میزان سودده بودن معامله است. حسابدار باید اسناد و مدارک لازم را تهیه و در نتیجه قیمت و میزان ارزش افزوده را محاسبه کند. این‌ها بخشی از وظایف حسابدار است. معمولا حسابداران از نرم افزارهای حسابداری نیز کمک می‌گیرند. این نرم افزارها باعث نظم بخشیدن به اسناد و روند رسیدگی به آن‌ها می‌شوند.
در واقع نرم افزارهای حسابداری مزیت‌های دیگری نیز دارد که شامل:
- به طور آسان و سریع می‌توان به اسناد دسترسی داشت.
- می‌توان اسناد مربوط به مالیات بر ارزش افزوده را به طور بهتری ساده‌سازی کرد.
- با این نرم افزارها می‌توان بین بخش‌های مختلف شرکت بازرگانی یک ارتباط راحت و سریع برقرار کرد.
جمع بندی
همان‌طور که خواندید، مقاله فوق راجع به حسابداری بازرگانی و کاربرد آن بود. امیدوارم مطالب فوق، اطلاعات کافی را در رابطه با این موضوع در اختیار شما قرار داده باشد. از این که در این مقاله با ما همراه شدید از شما سپاسگذاریم.
هرگونه سوال و یا مشاوره خود را در رابطه با امور حسابداری، حسابرسی، مشاوره مالی و مالیاتی را می‌توانید از شرکت حسابرسی و حسابداری ترازینه بپرسید.
